هر کدام از مکملهای غذایی در نقش مکملهای ورزشی ویژگی های مخصوص به خود را دارند و پژوهش ها نشان می دهد که برخی از آنها ممکن است در بهبود عملکرد ورزشکاران مؤثر باشند. آگاهی از این موارد میتواند به ورزشکاران و خانواده آن ها کمک نماید تا علاوه بر آشنایی با تاثیر واقعی این دسته از مکملهای ورزشی یا مشتقات آن ها، فریب تبلیغات کاذب را نخورند.
اطلاع رسانی در این زمینه باید بی طرف و بر مبنای تحقیقات علمی صورت گیرد و در نهایت قضاوت و انتخاب روش برخورد با آن ها بر عهده مخاطبین قرار گیرد. استفاده از عناوین جذاب و مورد پسند ورزشکاران در توصیه ی مصرف مکمل ها از جمله مواردی است که عموما توسط سود جویان در این حوزه برای فروش بیشتر بکار میرود و رنگ و بویی از ریا و تزویر دارد.
با وجودی که اسید های آمینه شاخه دار یکی از پر مصرف ترین انواع مکملهای ورزشی در بین ورزشکاران است اما در فهرست طبقه بندی انستیتو ورزش استرالیا که از سازمان های معتبر با پشتوانه ی علمی قوی در حوزهی ورزش قهرمانی است این اسید های آمینه جزو گروه سوم معرفی شده است و عملا مورد تایید علمی نیست، اما متاسفانه بسیاری از ورزشکاران تمایل به مصرف آن ها را دارند و بررسی های مستند نشان میدهد اغلب اثراتی که در گزارشات موردی حکایت از بهبود عملکرد ورزشی پس از مصرف این مکمل ها را دارد ناشی از اثرات تلقینی و یا اثرات مثبت ورزش مداوم و پیوسته است که سودجویان برای فروش بیشتر محصولات آن ها را به مکمل ها نسبت می دهند و با طراحی تحقیقاتی هدفمند که با انتخاب گروههای شرکت کننده ی نا مناسب و جهت گیری های خاص در روش شناسی تحقیقات باعث نتیجه گیری اثرات مثبت آن ها میگردند. بیشتر این بررسی ها که عموما سفارشی و یا کپی برداری شده هستند. تعبیری بر دوختن کت برای استفاده از دگمه است که با کمی تأمل و دقت در مسیر اجرا و نتایج حاصل از آن ها می توان دریافت که از اول هدف تائید مکمل را دارند.
ورزشکاران را میتوان به تعبیری ساده به دو گروه تقسیم کرد:
گروه اول کسانی هستند که “ورزش میکنند تا زندگی کنند” و هدف آن ها داشتن زندگی سالم و پویا و فعال است” که اکثریت ورزشکاران را شامل میشود، و گروه دوم کسانی هستند که “زندگی میکنند تا ورزش کنند” و عملا طی دورهی جدی ورزش خود نه تنها لذتی از زندگی نمیبرند بلکه مانند افرادی اسیر، در بند فشارهای نا متعارف روحی و جسمی قرار دارند و با سپری شدن دوران کوتاه مدت جذابیت های موردی اسارت ورزشی، دچار انواع بیماری های مزمن و حاد شده و بقیه ی مدت زندگی را با محدودیت های شدید سپری مینمایند. اینکه انتخاب کنیم جزو کدام دسته باشیم با خودمان است و باید فریب عوامل محیطی و حاشیه ای را نخوریم. در این مسیر استفاده از توصیه های مستند و کاربردی که توسط متخصصین نام آشنا و دلسوز حوزهی سلامت ارائه میشود، میتواند سودمند باشد.
متاسفانه گروهی از متخصصین که البته چندان زیاد هم نیستند طی سال های اخیر برای کسب سود و در آمد بیشتر نه تنها بیش از حد واقعی به تائید مصرف مکمل ها میپردازند بلکه برخی متاسفانه جزئی از پروسه ی کسب در آمد در این شرکت ها شده اند که تأمل و نظارت بیشتر مسئولان را می طلبد. اما کماکان رسانه های ارتباط جمعی و متخصصین دلسوز جامعه نیز وجود دارند که با تمام قوا و بضاعت علمی خود با اعتقادی راسخ و بی شائبه به اطلاع رسانی و انتقال حقایق میپردازند و حضور در این عرصه را به مانند جهاد با متخاصمین می پندارند و اقدام میکنند. خوشبختانه برخی از سایتهای معتبر علمی مثل “به سایت ایران” که سایتی علمی و به زبان فارسی است در این راستا با ایجاد کانون های گفتگو و پرسش و پاسخ علمی در حوزه های مختلف تغذیه و سلامت من جمله حوزه ی ورزشی در این زمینه فعال میباشند، ضمنا در این سایت علاوه بر تعیین وزن مناسب و نمایه ی توده بدنی، برنامه ی غذایی نیز به رایگان داده می شود که جای تقدیر و تشکر دارد.
ورزشکاران برای حفظ سلامتی خود باید الگوهای غذایی مشابه افراد عادی جامعه داشته باشند و با توجه به انرژی بیشتری که نسبت به افراد عادی نیاز دارند، استفادهی متعادل و متنوع از برنامهی غذایی که توسط کارشناسان دوره دیده در این حوزه تنظیم و پیشنهاد میشود، میتواند تمام نیاز آنها به کربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین، مواد معدنی و آب کافی را بدون استفاده از مکمل ها تامین نماید. هرگونه افراط و تفریط در مصرف مواد غذایی و دریافت مواد مغذی می تواند سلامت افراد ازجمله ورزشکاران را به مخاطره اندازد. وی معتقد است: قربانی کردن سلامت به بهانه کسب موفقیت بیشتر در صحنه های ورزشی امری نا بخشودنی است.
