پیغام شیمیایی
دانشمندان ادعا دارند ترشح هورمون ها در بدن می تواند فشارهایی که در طول تمرین یک بدنساز متحمل شود را کاهش دهد. در مجموع هورمون ها در بدن مسئول کنترل گرسنگی و تشنگی، مقدار کاهش یا افزایش چربی بدن، میزان سرعت رشد عضله، چگونگی واکنش مناسب بدن به غذاها و مکمل های غذایی و برنامه های تمرین و تجهیزات ورزشی هستند. از طرفی دیگر می توانند در خواب، استرس، انگیزه، خنده، مریض شدن و یا نشدن افراد در طول فصل سرما تاثیر گذار باشند.
در واقع هورمون ها در بدن به اندازه کافی وجود دارند تا بتوانند خودشان را از لحاظ عملکرد تنظیم کنند. اما شاید برایتان عجیب باشد که چرا یک روز خیلی خوشحال و شارژ هستید ولی روز بعد خیلی بی حوصله و اخمو و یا چرا حریف تمرینی شما همان تمرینی که شما انجام می دهید انجام می دهد و یا همان چیزی که می خورید می خورد ولی از لحاظ بدنی خیلی سرتر از شما است، این هماهنگی برمی گردد به مسئله هورمون. به زبان ساده هورمون ها یک پیغام شیمیایی قوی هستند که می توانند در عملکرد مطلوب بدن نقش مهمی را ایفا کنند.
واژه هورمون از یک کلمه یونانی (hormo-hormao) مشتق شده است که به معنی بیدار و تحریک کردن بدن است. هورمون ها به وسیله مغز هدایت شده و می تواند عملکرد سلول ها را تنظیم کند، بنابراین در چگونگی احساس فیزیکی و عاطفی شما می تواند تاثیر گذار باشد، اصولا سیستم هورمون ها ارتباط تنگاتنگی با عملکرد متابولیسم بدن خواهند داشت.
هر هورمون نقش منحصر به فرد خود را در بدن بازی کرده و طیف وسیعی از عملکرد بدن را تحت پوشش قرار می دهد ولی برای کارکرد مطلوب بدن این هورمون ها باید به صورت متحد و مرتبط با یکدیگر عمل کنند. هورمون ها به وسیله دسته های ویژه ای از سلول ها که در غده های بدن وجود دارند تولید می شوند و می توانند همانند یک ترموستات عمل کنند.
آنها تمامی عملکردهای زیست شیمیایی بدن را حفظ کرده و در تمامی فرآیندهای عمومی بدن از جمله: رشد، متابولیسم و سیستم ایمنی بدن دخیل هستند، به بیانی دیگر آنها کلیدهایی هستند که می توانند درهای بی شماری را در بدن بگشایند. بدن انسان تقریبا ۳۰ هورمون باورنکردنی دارد که می تواند عوامل زیر را تنظیم کند: درجه حرارت بدن، اشتها، ساعات خواب، وزن بدن، هضم و جذب غذا، آغاز بلوغ، ترشحات آدرنالین و رشد.
رابطه هورمون های شیمیایی و بدنسازی
حالا که این همه در مورد هورمون توضیح داده ایم می خواهیم ببینیم رابطه بین هورمون و بدنسازی چیست؟ این مسئله برای بدنسازان در جهت رسیدن به رشد و تفکیک عضلانی از جایگاه ویژه ای برخوردار بود. به بیان دیگر یک ورزشکار برای رسیدن به رشد احتیاج به ترشح هورمون های آنابولیک و برای چربی سوزی احتیاج به هورمون های کاتابولیک که در نهایت منجر به تخریب و تجزیه سلول های چربی خواهد شد دارد. چندین هورمون در بدن مسئول متابولیسم شما هستند، از طرفی دیگر متابولیسم بدن یک مکانیسم پیچیده شامل رشد عضله (آنابولیسم) و تخریب عضله (کاتابولیسم) می شود.
هورمون هایی که مسئول اینگونه عکس العمل های بدن هستند، هورمون های آنابولیک و هورمون های کاتابولیک نامیده می شوند. البته یک نوع هورمون دیگر هم در بدن وجود دارد که دست کمی از هورمون های فوق نخواهد داشت و آن هم هورمونی است که مسئول تنظیم اشتهای شماست.
بسیاری از افراد وقتی کلمه هورمون به گوش شان می رسد خیلی سریع ذهن شان به سمت جوش غرور جوانی و ریزش مو خواهد رفت. اما در دنیای بدنسازی کلمه هورمون معنای متفاوت و جدیدی خواهد داشت. شما نباید فکر کنید که هورمون صرفا دارویی است که از آن سوی آب ها قاچاق می شود، تعداد بی شماری از این هورمون ها به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارد و حتی می توانید در صورت کاهش ترشح این دسته از هورمون ها به سراغ مکمل های مجاز که باعث تقویت ترشح طبیعی این هورمون ها در بدن می شود بروید و در نهایت شاهد رشد طبیعی و بالقوه عضلات باشید، این پیغام نامرئی شیمیایی مسئول عملکرد مطلوب بدن است.
هورمون های آنابولیک شامل: تستوسترون، هورمون رشد و انسولین می شود، تمامی این هورمون ها در ساخت و رشد عضله موثر هستند و این مسئله دلیل بر ارزش گرانبهای هورمون های آنابولیک می شود. حالا اگر استراحت مناسب و تغذیه اصولی چاشنی ورزش شود این هورمون ها می توانند کمک چشمگیری در ساخت تمام بافت های بدن از جمله: عضلات، تاندون ها، لیگامنت ها، مو و ناخن کنند و از طرفی دیگر می توانند در روند رشد عضله، متابولیسم چربی، ترمیم بافت ها، سیستم ایمنی بدن، متابولیسم قند و چربی خون تاثیر مثبت بگذارند.
هورمون و تمرین
زمانی که شما مشغول تمرین کردن هستید نخستین پیام ها را برای ترشح هورمون های آنابولیک هدف قرار می دهید (این فرآیند خیلی سریع به وقوع می پیوندد). پزشکان اظهار می دارند برای به حداکثر رساندن مطلوب رشد عضلانی یک ورزشکار باید یاد بگیرد که چقدر تمرین کند، از چه غذاهایی بهره ببرد و چقدر باید استراحت کند. حال اگر میزان شدت تمرین شما خیلی بالا باشد و شما را وارد حیطه تمرین زدگی کند.
میزان ترشح هورمون های آنابولیک کاهش یافته ولی در عوض هورمون های کاتابولیک حکمران بدن شما خواهند شد و از طرفی دیگر اگر ورزشکاری از تغذیه و ریکاوری مناسب برخوردار نباشد، هورمون های کاتابولیک زمینه را برای تخریب عضله و کاهش روند متابولیسم بدن رقم خواهد زد، همچنین اگر تحت شرایط تمرین زدگی هم قرار بگیرد، بسیاری از هورمون های آنابولیک طبیعی که بدن قادر به ترشح آنها است را تلف خواهد کرد، در این حالت اگر دریافت کالری هم بیشتر شود، به جای افزایش سلول های عضلات بافت چربی بدن زیاد خواهد شد. حالا می رویم سراغ هورمون های کاتابولیک.
این هورمون ها شامل: کورتیزول، اپی نفرین، نروپی نفرین و تروکسین می شود. هورمون های کاتابولیک دقیقا عکس هورمون های آنابولیک عمل می کنند. این هورمون ها باعث تخریب بافت ها، کاهش متابولیسم قند و چربی خون، افزایش چربی بدن و کاهش مصونیت بدن خواهد شد.
شما باید به این نکته توجه داشته باشید که برای افزایش نیرو و حجم عضلات سطح این هورمون مخرب را همیشه در سطح خیلی پائین نگه دارید، چرا که ازدیاد ترشح هورمون های کاتابولیک می تواند بافت عضلات را نابود کند. اما همیشه هم این هورمون بد نخواهد بود. اگر شما بخواهید بدنی خشک و عضلانی داشته باشید، سوزاندن سطح چربی روی عضلات ترشح هورمون های کاتابولیک را در بدن می طلبد.
شاید ندانید
شاید گفتن این مطلب برایتان عجیب باشد ولی کاتابولیسم می تواند آنابولیسم را بهبود بخشد. از طرفی دیگر کاتابولیسم می تواند تمام سلول ها و بافت ها را برای جذب مواد مغذی تحریک کند. این هورمون ها در حمایت کردن بدن در طول مدت بیماری و دوره نقاهت و ترمیم زخم ها ضروری هستند.
همچنین عملکرد مناسبی در تنظیم افزایش سطح هورمون های آنابولیک را دارا هستند. متاسفانه همانند تمام مواد شیمیایی و بافت ها، اندام ها و هورمون های بدن با افزایش سن آسیب می بینند. مهم ترین نتیجه منفی این قضیه بر می گردد به تراکم استخوان و کاهش قدرت عضلات. اما شما می توانید با تمرین و تغذیه مناسب و اصولی و خواب با کیفیت ترشح هورمون های آنابولیک را در بدن به حداکثر برسانید.