شیر مادر بهترین و مناسب ترین غذا برای کودکان است، غذایی که سلامت آنها را تضمین میکند. شیر مادر به راحتی هضم میشود و مقدار چربی، قند و پروتئین آن به اندازهای است که کودک برای رشد نیاز دارد.
کودکانی که با شیر مادر تغذیه میشوند در مقایسه با سایر کودکان از سطح سلامت بالاتری برخوردارند، ضریب هوشی شان بیشتر است، رشد و تکامل بینایی و مغزیشان بهتر است، سیستم ایمنی قوی تری دارند و کمتر دچار عفونت های تنفسی و گوارشی میشوند. کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند کمتر در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند، دندان های مرتبی دارند و کمتر نیاز به ارتوندنسی پیدا میکنند.
همچنین بررسی ها نشان داده است کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند در بزرگسالی کمتر دچار چاقی های مفرط، اسهال و بیماری های حاد میشوند. طبق آمارهای جهانی کمتر از ۴۰درصد مادران به نوزادان شان شیر می دهند. مقامات بهداشتی جهان برای رفع این مشکل تلاش میکنند. مطالعات زیادی درباره فواید شیردهی و تغذیه با شیر مادر انجام شده است که نتایج همه این مطالعات لزوم تغذیه با شیر مادر را روشن میکند.
- شیر مادر ارتباط عاطفی مادر و کودک را تقویت میکند
بررسی ها نشان داده است شیر مادر علاوه بر فواید فراوان جسمی که برای کودک دارد موجب تقویت پیوند عاطفی میان مادر و کودک شده و نیازهای عاطفی کودک را تاحدود زیادی برطرف میکند. این موضوع موجب ایجاد آرامش بیشتر کودک شده و در رشد جسمی و ذهنی او تاثیر به سزایی دارد. اگر در ساعت اول تولد کودک با مادر تماس داشته باشد در بدن مادر هورمونی به نام اکسی توسین یا هورمون عشق ترشح میشود که نه تنها برای کودک مفید و آرامش بخش است بلکه موجب کاهش افسردگی پس از زایمان در مادر میشود.
شیر مادر نقش آرام بخش طبیعی برای شیرخوار و مادر دارد و نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میکنند از سلامت جسمی و روانی بیشتری برخوردارند. همچنین میزان ابتلا به انواع بیمارها و مرگ و میر در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر از کودکانی است که با شیر مادر تغذیه نمیشوند. نکته دیگر اینکه قابلیت جذب پروتیین شیر مادر بیش از سایر انواع شیر است و کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند از تکامل گفتاری بهتری برخوردار هستند.
شیر خوارانی که از شیر مادر استفاده میکنند از تکامل اجتماعی بهتری برخوردارند و حتی در سن یک سالگی از توانایی های روانی و اجتماعی بیشتری بهرهمند هستند.
- شیر مادر سالانه جان ۱.۳ میلیون کودک را نجات میدهد
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت آموزش شیردهی به مادرانی که تازه صاحب فرزند شدهاند، میتواند سالانه جان ۳/۱ میلیون کودک را نجات دهد و این در حالی است که بسیاری از زنان در این مورد اقدامی انجام نمی دهند. طبق این گزارش کمتر از ۴۰ درصد مادران در سراسر جهان به نوزادان خود به خصوص در ۶ ماهه اول تولد شیر می دهند که این موضوع به دلیل نداشتن آگاهی آنها درباره چگونگی شیردهی نوزادان است.
به گزارش رویترز، بسیاری از مادران آموزش های مناسب برای این کار را ندیدهاند و این موضوع به یکی از مشکلات عمده در کشورهای فقیر و غنی تبدیل شده است. به عقیده متخصصان، در ۶ ماهه اول تولد مادران باید به طور پیوسته به کودکان خود شیر دهند و از دادن سایر نوشیدنی ها و غذاها به نوزاد خودداری کنند. همچنین برای پیشگیری از مرگ و میر نوزادان باید آگاهی مادران درباره ابتلا به انواع بیماری های میکروبی و ویروسی از جمله آنفلوآنزا افزایش یابد و واکسیناسیون های مختلف که برای کودکان ضروری است، انجام شود.
- شیر مادر کارآیی ریه های کودکان را افزایش میدهد
بررسیها نشان داده است قدرت و عملکرد ریه کودکانی که حداقل به مدت ۴ ماه از شیر مادر تغذیه کردهاند در مقایسه با کودکانی که از شیر خشک استفاده میکنند، بهتر است. به گزارش رویترز، دانشمندان آمریکایی با بررسی حدود هزار و ۳۳ کودک ۱۰ ساله متوجه شده اند کودکانی که دست کم ۴ ماه از شیر مادر تغذیه میکنند نسبت به کودکانی که مدت کمتری شیر مادر مصرف میکنند یا آنهایی که با شیشه شیر میخورند، عملکرد ریه بهتری دارند.
محققان دانشگاه کارولینای جنوبی معتقدند عمل فیزیکی ناشی از مکیدن شیر مادر برای شش بار در روز و به مدت بیش از ۴ ماه، موجب افزایش ظرفیت و افزایش جریان هوا در ریه کودکانی میشود که از شیر مادر تغذیه کرده اند. از میان کودکان مورد مطالعه ۳۹ درصد ۴ ماه یا بیشتر از شیر مادر تغذیه کرده بودند، حدود ۴۰ درصد کمتر از ۴ ماه شیر مادر مصرف کرده بودند و ۲۱ درصد دیگر با شیشه شیر تغذیه شده بودند.
بررسی نتایج نشان داد ریه کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده بودند قوی تر از کودکانی بود که با شیشه، شیر خورده بودند. به عقیده محققان، افزایش توان ریه کودکانی که مدت ۴ ماه یا بیشتر از شیر مادر تغذیه کرده بودند، به عمل مکیدن ناشی از تغذیه با شیر مادر ارتباط دارد. مطالعات دیگر نیز نشان داده اند که مدت زمان عمل مکیدن در تغذیه با شیر مادر دو برابر تغذیه با شیشه شیر است و تغذیه با شیر مادر به تلاش تنفسی بیشتری نیاز دارد.
- شیر مادر از چاقی در سنین بالاتر پیشگیری میکند
درباره ارتباط تغذیه با شیر مادر در وزن کودک در سنین بالاتر مطالعات زیادی انجام شده است. در سال ۲۰۰۵، محققان پس از بررسی نتایج ۶۱ مطالعه انجام شده در زمینه ارتباط شیر مادر و چاقی در سنین بالاتر به این نتیجه رسیدند که تغذیه با شیر مادر در ماه های بعد از تولد با کاهش خطر چاقی ارتباط دارد. به عقیده پژوهشگران تغذیه با شیر مادر به چند دلیل با افزایش وزن در سنین بالاتر ارتباط دارد. کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، نظم بهتری از نظر تغذیه دارند و این سبب میشود که در سنین بالاتر تغذیه سالمتری داشته باشند.
همچنین شیر مادر در مقایسه با شیر خشک انسولین کمتری دارد و میزان هورمون پروتیینی لپتین در بدن کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند بیشتر است. بررسی نتایج تحقیقات نشان داد کودکانی که شیر خشک میخورند در مقایسه با آن هایی که از شیر مادر تغذیه میکنند در هفته های اول زندگی سریعتر وزن میگیرند و این وزن گیری سریع با چاقی در سنین بالاتر ارتباط دارد.
- شیر مادر هوش کودک را زیاد میکند
تحقیقات نشان داده است نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند در مقایسه با سایر نوزادان ضریب هوشی بالاتری دارند. در یک مطالعه که با هدف یافتن رابطه بین تغذیه با شیر مادر و ضریب هوشی انجام شد، محققان با بررسی ضریب هوشی ۳۰۰۰ کودک در بریتانیا و نیوزیلند متوجه شدند که تغذیه با شیر مادر موجب افزایش ضریب هوشی کودکان میشود. در همه کودکان ضریب هوشی به خاطر تغذیه با شیر مادر افزایش نشان نداد و فقط کودکانی که نوع خاصی از یک ژن را داشتند با خوردن شیر مادر ضریب هوشیشان افزایش پیدا میکرد.
این نوع خاص ژن به بدن کودک کمک میکند که اسیدهای چرب شیر مادر را بهتر جذب کند و بعد آن را به صورت مواد مغذی در اختیار مغز قرار دهد. به عقیده محققان، ۹۰ درصد از کودکان این نوع خاص ژن را دارا هستند و تاثیر تغذیه از شیر مادر روی ضریب هوشی آنها قابل توجه است. پژوهشگران دانشگاه سلطنتی لندن در این باره میگویند: تحقیقات ما در بریتانیا و نیوزیلند نشان داد ضریب هوشی کودکانی که این نوع ژن را دارند و از شیر مادر تغذیه شده اند در مقایسه با کودکانی که شیر مادر به آنها داده نشده است، به طور میانگین ۶ تا ۷ واحد بیشتر است. این به این معنا است که اگر همه نوزادان از شیر مادر تغذیه شوند، تعداد کودکان با استعداد دو برابر خواهد شد.
- فواید شیردهی برای مادران
فواید استفاده از شیر مادر تنها برای کودکان نیست و شیردهی برای مادران هم فوایدی دارد. بررسی ها نشان داده است شیردهی خطر ابتلا به سرطان های پستان، تخمدان و دهانه رحم را کاهش میدهد و زنانی که به فرزندشان شیر میدهند در مقایسه با سایر زنان کمتر به این بیماری ها دچار میشوند. همچنین مطالعات نشان داده است شیردهی احتمال پوکی استخوان را در زنان کاهش میدهد. بررسی ها نشان داده است مادرانی که به مدت ۶ ماه تا یک سال به نوزاد خود شیر داده اند، در مقایسه با مادرانی که به فرزندشان شیر ندادهاند در سنین ۶۰ سالگی به بعد دارای قوام استخوانی بهتری هستند.
یکی دیگر از فواید شیردهی تناسب اندام و کمک به کاهش وزن و از دست دادن اضافه وزن بارداری است. چربی هایی که در دوران بارداری زیر پوست مادر ذخیره می شود طی مدت شیردهی و همراه با فعالیت بدنی متوسط از بین می رود. با همه اینها متاسفانه هنوز تعداد زیادی از مادران به دلیل نداشتن آگاهی کافی و نبود اطلاعات و آموزش های لازم در این زمینه شیردهی را به طور کامل انجام نمی دهند و فرزندانشان را از این نعمت بزرگ محروم می کنند.
- شیردهی خطر ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش میدهد
گروهی از محققان دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد در بررسی های خود دریافتند تغذیه کودک با شیر مادر خطر ابتلای مادر به دیابت نوع دو را کاهش میدهد. به گزارش بی بی سی، یک سال تغذیه کودک با شیر مادر خطر ابتلا به دیابت نوع دو را برای مادران تا ۱۵ درصد کاهش می دهد. اگر تغذیه کودک برای مدت بیش از یک سال ادامه یابد، خطر ابتلا به دیابت نوع دو حتی بیش از این نیز کاهش می یابد. در این تحقیق ۱۵۷ هزار مادر مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه که نتایج آن در نشریه انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد نشان داد که تاثیر محافظتی تغذیه با شیر مادر تا سال پس از آخرین زایمان ادامه می یابد.
- شیردهی خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد
بررسی ها نشان داده است مادرانی که دست کم یک سال کودکشان را با شیر خود تغدیه کرده اند، ۵ درصد کمتر از سایر زنان به سرطان پستان دچار می شوند. در صورت شیردهی به یک نوزاد دیگر این خطر تا ۵۰ درصد کاهش می یابد.
به گزارش رویترز و به عقیده پژوهشگران مرکز تحقیقات جهانی سرطان، خطر ابتلا به سرطان پستان در زنانی که ۲ نوزاد را به مدت ۶ ماه و یا یک نوزاد را به مدت یک سال با شیر خود تغذیه میکنند تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. سرطان پستان شایع ترین نوع سرطان در میان زنان است. تحقیقات نشان داده که شیر دادن مادران به نوزادان از طریق پستان در دوره ای طولانی موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان شده و ادامه این کار در تولد نوزاد دوم نیز این خطر را تا پنجاده درصد کاهش می دهد.
این در حالی است که نظرسنجی ها نشان می دهد از هر ۴ زن ۳ زن از این موضوع بی اطلاع هستند. محققان به زنان توصیه می کنند که به نوازادانشان از طریق پستان شیر دهند و این کار را تا جای ممکن ادامه دهند. این کار در دوره ای یک ساله خطر ابتلا به سرطان پستان را تا ۸/۴ درصد کاهش میدهد. پزشکان معتقدند که شیر خوردن نوزادان موجب پایین آمدن سطح هورمون های مرتبط با بروز سرطان در بدن مادر می شود.
