ورزشکارانی که به ورزش حرفهای روی میآورند و به ویژه در زمینه ورزش بدنسازی فعالیت میکنند یا در ورزش هایی مانند وزنه برداری مشغول اند، بر این باورند که حتما باید از مکملها مصرف کنند چون در حال عضله سازی اند.
معمولا ۵ نوع مکمل ورزشی در تقسیم بندی تغذیه ورزشی وجود دارد. مکملهایی که انرژی زا هستند (با دوپینگ و مواد نیروزا اشتباه نشود)، مکملهایی که برای رفع خستگی به کار میروند، مکملهایی که برای افزایش حجم عضله و برای افزایش وزن به کار می روند و مکملهای ویتامینی که برای تامین نیاز افزایش یافته ورزشکاران خاصی به انواع ویتامینها مورد استفاده قرار میگیرند. متاسفانه ورزشکاران ما فقط مکمل های پروتئینی و مواد نیروزا را بیشتر میشناسند و به فکر افزایش حجم عضله در کمترین زمان ممکن هستند.
بسیاری از مکملهایی که از مجاری غیرقانونی و نا معتبر تهیه شوند ممکن است آلوده به مواد هورمونی باشند و در قبال مواد مغذی اندکی که به بدن می رسانند، با ورود مواد آلوده به هورمون های آنابولیزان به بدن باعث افزایش کاذب حجم عضله شوند بنابراین در هنگام تهیه مکملها باید به برچسب روی آن و برچسب اصالت آن و اطمینان از معتبر بودن و تایید فدراسیون پزشکی ورزشی و وزارت بهداشت توجه کنیم.
مکملهای پروتئینی
مصرف پروتئین در افراد معمولا غیر ورزشکار تا حداکثر ۸/۰ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است. مثلا برای مرد یا زن ۷۰ کیلوگرمی، حدود ۵۰ تا ۶۰ گرم پروتئین روزانه مورد نیازاست. برای افرادی که به صورت آماتوری به ورزش میپردازند در نوع استقامتی، ۱ تا ۲/۱ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن و در نوع قدرتی ۲/۱ تا ۳/۱ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن پروتئین مورد نیاز است. برای افراد ورزشکار حرفه ای که در ورزشهای استقامتی مشغول فعالیت اند، ۴/۱ تا ۵/۱ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن و برای ورزشکاران قدرتی تا حداکثر دو گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن میتوان استفاده کرد یعنی یک ورزشکار حرفهای بدنسازی که در طی هفته ۵ تا ۶ روز تمرین نسبتا فشرده دارد و حدود ۵۰۰۰ کیلوکالری در روز انرژی مصرف میکند، میتواند تا حداکثر ۱۴۰ گرم پروتئین مصرف کند. در صورتی که میزان نیاز به پروتئین روزانه از ۱۱۰ گرم بیشتر شود، میتوان مقدار اضافه را از مکملهای پروتئینی جبران کرد. به یاد داشته باشیم که اگر مقدار پروتئین از میزان خاصی بیشتر شود، تاثیری در افزایش حجم عضله ندارد مگر تمرین برای افزایش حجم، بیشتر باشد.
مکمل برای رفع خستگی
مکملها فقط برای افزایش حجم عضله نیستند بلکه مکملهای نیز وجود دارند که برای رفع خستگی بسیار مفیدند. از این گروه میتوان به مکملهای آرژینین اشاره کرد. مکملهایی وجود دارند که برای تقویت دستگاه ایمنی مفیدند. مکمل های حاوی گلوتامین برای این موضوع به کار میروند.
شاید ورزشکاران زیاد به این موضوع توجه نداشته باشند اما ایمنی بیشتر موجب افزایش کارایی و عملکرد ورزشی میشود و زحمات ورزشکار هدر نمیرود. درباره مکملهای ویتامینی باید به این نکته اشاره کنیم که فعالیت بیشتر، حتما مستلزم مواد مغذی بیشتر مانند ویتامینهاست اما در مورد ویتامین هایی مانند ویتامین C، در صورت مصرف بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده برای ورزشکاران، به همین مقدار افزایش یافته عادت میشود و در صورتی که به مقدار کمتر از معمول مصرف شود، ورزشکار به رغم مصرفی بیشتر از مقدار توصیه شده برای افراد عادی به کمبود این ویتامین دچار میشود.